แนวทางการพัฒนาการผลิตพืชตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงของเกษตรกรรายย่อย

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อหารูปแบบการจัดระบบการผลิตพืชผสมผสานตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง วิธีวิจัยใช้การวิจัยเชิงสำรวจ การจัดทำแปลงผลิตพืช การเคลื่อนไหวทางสังคม และการพัฒนาทุนทางสังคม ดำเนินการวิจัยในพื้นที่จังหวัดพัทลุง ระหว่างปี2551-2553 ผลการวิจัยพบว่ารูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาระบบการผลิตพืชตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง คือการจัดกระบวนการผลิตพืชตามแนวทาง “4 เสาหลักสู่ความพอเพียง” ประกอบด้วย “หัวใจพอเพียง” สามารถสร้างความตั้งใจที่ใช้ชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และพัฒนาความเป็นเกษตรกรต้นแบบ “ภูมิปัญญาภิวัตน์พอเพียง” สามารถทดลองหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับภูมิปัญญาท้องถิ่นหลายภูมิปัญญา เช่น การป้องกันกำจัดแมลงด้วยกับดักกาวเหนียว การใช้ปุ๋ยเคมีและปุ๋ยอินทรีย์ในการปลูกข้าว พืชไร่ ยางพารา และการปลูกพืชต่างระดับ 4 ชั้น “9 พืชผสมผสานพอเพียง” มีการปลูกพืช 9 กลุ่มพืช ได้แก่กลุ่มพืชรายได้พืชอาหาร พืชสมุนไพรเพื่อสุขภาพ พืชสมุนไพรกำจัดศัตรูพืช พืชอาหารสัตว์ ไม้ใช้สอย พืชอนุรักษ์ดินและน้ำพืชอนุรักษ์พันธุ์กรรมและพืชพลังงาน เพิ่มขึ้น 36.3 ชนิด และ“การดำรงชีพพอเพียง” ทำให้มีคะแนนความพอเพียงเพิ่มขึ้นจากระดับปานกลางเป็นระดับมาก ผลการพัฒนาทำให้เกษตรกรมีความพอเพียงสูงกว่าเพื่อนบ้านเกือบทุกรายการ และแนวทางดังกล่าวนี้ยังนำมาใช้ในการพัฒนาความคิดให้กับเยาวชนและประชาชนทั่วไป