รูปแบบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในเขตจังหวัดภาคใต้

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศของสถานศึกษาและนำเสนอรูปแบบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศของสถานศึกษาสังกัดสำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในเขตจังหวัดภาคใต้ การดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 เป็นการวิเคราะห์องค์ประกอบ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้เป็นผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในเขตจังหวัดภาคใต้ จำนวน 1,763 คน และขั้นตอนที่ 2 การนำเสนอรูปแบบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 14 คน ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีผลงานการบริหารเชิงประจักษ์ในเขตจังหวัดภาคใต้ 7 คน และผู้รับผิดชอบโครงการในสถานศึกษา 7คน นำผลมาวิเคราะห์เนื้อหา และสร้างรูปแบบ หลังจากนั้นจึงนำรูปแบบไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิพิจารณาความเหมาะสมและนำไปสนทนากลุ่มกับกลุ่มปฏิบัติเพื่อยืนยันความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ ทำการปรับปรุงรูปแบบและนำเสนอรูปแบบฉบับสมบูรณ์ ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศของสถานศึกษาตามวงจรชีวิตโครงการ 3 ระยะ มี 9 องค์ประกอบ ได้แก่ ระยะที่ 1 การริเริ่มโครงการ มี 5 องค์ประกอบ คือ 1) เอกสารลักษณะโครงการ 2) การศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ 3) ระบบข้อมูลสารสนเทศ 4) การวางแผนโครงการ 5) การเขียนโครงการ ระยะที่ 2 การนำโครงการไปสู่การปฏิบัติมี 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การบริหารทรัพยากรบุคคล 2) คุณลักษณะและภาวะผู้นำผู้บริหารโครงการ 3) การบูรณาการเพื่อป้องกันความเสี่ยงและการเทียบเคียงกับสถานศึกษาอื่น และ ระยะที่ 3 การปิดโครงการ มี 1 องค์ประกอบ ได้แก่ การประเมินผลโครงการ การรายงานผลและการปิดโครงการ 2. รูปแบบการบริหารโครงการสู่ความเป็นเลิศของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในเขตจังหวัดภาคใต้ มีส่วนประกอบ 4 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 ชื่อรูปแบบ ส่วนที่ 2 แนวคิดและหลักการ ส่วนที่ 3 องค์ประกอบ และกระบวนการบริหารโครงการ 5 ขั้น ได้แก่ ขั้นที่ 1 รู้เข้าใจ ขั้นที่ 2 ใส่ใจปฏิบัติ โดยต้องให้ความสำคัญกับองค์ประกอบทั้ง 9 องค์ประกอบตามวงจรชีวิตโครงการ ขั้นที่ 3 เร่งรัดทบทวน ขั้นที่ 4 ประมวลผลลัพธ์ ขั้นที่ 5 นำกลับสู่การปฏิบัติใหม่และส่วนที่ 4 แนวทาง การนำรูปแบบไปใช้ในการบริหารโครงการเพื่อสู่ความเป็นเลิศ The objectives of this research were to analyze factors of excellent project management and propose the model of excellent project management in schools under the jurisdiction of Primary Educational Service Office Areas in southern provinces of Thailand. The study was divided into two phases : Phase 1: factor analysis and Phase 2 : model proposal of excellent project management. In Phase 1, samples of the study were 1,763 principals of schools under the jurisdiction of the Primary Education Service Office Areas in southern provinces of Thailand. In Phase 2, in-depth interviews were conducted with 14 key informants including seven school administrators who demonstrated outstanding performance in project management and seven teachers who were in charge of school projects. Content analysis of the data from the interviews was employed to formulate a proposed model of excellent project management in schools. The proposed model was then presented to a panel of experts in a focus group interview to confirm its suitability and feasibility in practice. The model was then revised on the basis of the experts’ suggestions. The research findings identified three phases and nine main factors that Are crucial to excellent project management. Phase I is the initiation of the project, Phase II the implementation of the project and Phase III the closing of the project. Within these phases, key factors were identified. Phase I consists of five key factors : 1) project description ; 2) investigation of the feasibility of the project ; 3) development of a project information system ; 4) project planning ; and 5) project writing. Phase II consists of three factors 1) human resource management ; 2) executive leadership ; and 3) integrated risk-prevention mechanisms. Phase III consists of only one factor : writing of an evaluation report. The model of excellent project management in schools underthe jurisdiction of Primary Education Service Office Areas in the southern provinces of Thailand derived from the analysis contains four factors : Part I, the name of the model; Part II, concepts and principles ; Part III, factors and processes involved in five stages of project management (Stage 1: recognizing and understanding the project ; Stage 2: caring practice which involves monitoring of the nine main factors ; Stage 3: an intensive review process; Stage 4: processing results ; and Stage 5: performance review) and Part IV: guidelines for implementing the model of project management in order to strive for excellence.